Kamis, 15 Desember 2016

Purana

KALA PURANA

Awighnam Asthu!

Iti kalapurana, maka purwaka sang hyang siwa ring swarga siwaloka, kawuwusen bhatara siwa, ana putranira kalih siki laki-laki, kang panuwa sang hyang kala, kadi tapning raksasa warnanira, kang ari sang hyang pancakumara ngaranira, kari rare, apekik warnanira, sira bhatara kala duk mijil sandyawela, ri dina wrespati, pon, wara wayang. Sang hyang pancakumara duk mijil sedek prabata, ring dina, tja, kliwon, wara wayang.

Sang hyang kala matapa ring sema stananira. Ika rare sang hyang pancakumara, kari aneng swarga, iningu de yayah ira bhatara siwa. Mangke tucapa sampun aluhur sang hyang kala, wineh nugraha de hyang kasuhun kidul, wenang anadah wang, sawijil ing wara wayang, salwir ing wang lumaku tengah ngwe bener, mwang wang lumaku ring sandyawela, mangkana panugrahan ira sang hyang kasuhun kidul.

Dadi menget bhatara kala, ring kadarmanira, apan ana arinira pareng mijil ring wuku wara wayang, wenang pinaka tadahnira, apan sang hyang pancakumara aweton wuku wara wayang, ring dina, ca, kliwon. Yatika denira sang hyang kala manangkil i yayah ira bhatara guru, satekan ireng swarga, pranamya ta nembah i jeng ira bhatara siwa, mojar bhatara siwa ring sutanira; ‘duh anaku hyang kala, bage kamayangan tekan ta ring rama ya bapa, aparan prayojanan ta, dak warah ri bapan ta, manawi wonten pamidin ta ri kami.’ Ling sang hyang kala; ‘singgih doning padgata kala anak ta dating, ulun aminta tadahan ri jeng bhatara, kadi pasung ira sang hyang kasuhun kidul ri pinakang hulun, manawa wruhe jeng bhatara, aneda kang rare si pancakumara arin ing hulun, tinadah mami, apan wetunya sang aweton ring tumpek wayang, wang aweton mareng wuku wara wayang, pinaka laba mami.’ Mangkana ling sang hyang kala.

Sumawur bhatara siwa; ‘lah ya ta anaku hyang kala, kaya lingmu ri kami, hulun nugraha, mene ana pasamayang ku ri kita laki, lamakane kita amangguh ayu katekeng jemah, kita tan wenang anadah wang yang during akupak, away kita anadah antekena rumuhun.’ Mangkana ling bhatara siwa, masinggih hyang kala, manembah amwit ri pada bhatara siwa, ling bhatara; ‘rahayu tanaku yang mangkana.’

Henengakena ikang kata sakareng, watara wonten limang tahun, menget bhatara kala ri samaya, umedek muwah, ring jeng bhatara guru, muwah aminta sanake sang pancakumara. Ling bhatara; ‘ana patanggeh mami ri kita anaku, malih akajeng, antya kena denta.’ Ling sang hyang kala; ‘anak paduka bhatara anuhun, muwat amwit sang hyang kala, muwah ri wesma nira nguni.’ Ucapa bhatara siwa amecikana putranira, sang hyang pancakumara, winastwan de bhatara guru, tan wenang atuha, kewala rare juga, tucapa huwusnya sakajeng, muwah datang bhatara kala, manangkil i bhatara guru, aminta sang hyang pancakumara, mangkana ling bhatara siwa asung wacana ring putra nira; ‘kamung anaku sang pancakumara, tan urung kita mangke, tinadah de kakan ta sang hyang kala, ri tekaning dia caniscara kliwon, wayang, kunang mene ana pangupayangku, pamahayu sariranta, wenang tinular i wang ring mrecapada, katekeng delaha. Mangke ana mami rumenga wreta sajati, ana rakwa ratu lewih ring madyapada, maka ngaran prabhu mayasura, ratu jumeneng ring kretanagara, marangka kita anaku, amenda mekula kita, aminta sraya ri sira, maka pangileng urip ta, apan kakan ta hyang kala, malih tigang dina mangke, ring caniscara, kliwon, wayang, arep anadah sariranta, lah age kita tumurun mareng mercapada, angulati ratu ring Kretanagara. Neher winastwan ta sang pancakumara, astu kita anaku dirgayusa pari purna.’ Mangkana ling bhatara siwa.

Anembah amwit sang pancakumara, mintar turun ring madyapada, dumunungeng bumiu Kretanagara, jumujugeng pura nira sang prabhu mayasura, sedang tinangkil ing bahudanda nira kabeh. Ta danantara, datang sang hyang pancakumara, makidupu sumungkemi pangkwanira sang prabhu, kagyat sang nata mayasura, agya atanya ri sang wawu prapta, ling ira; ‘i aparan kita wong rare teka sumungkem i kisapwangku, saha tawan-tawan tangis, lah warahakena.’ Mojar sang rare cili, maka ngaran panca kumara, tan ana waneh don mami dating, aminta sraya angilen ri jeng maharaja, sawet ning ana kakangku sanak matuha, wineh nugraha ring sang hyang kasuhun kidul, sinung nugraha amangan wang, asing aweton wuku wara wayang, wenang tinadah de sang hyang kala, hulun aweton ring dina caniscara kliwon wayang, yatika donya nakta, prapta, aminta sraya mengilen rijeng sri naranatha, lamakane kari angesang, mangkana ling sang panca kumara. Ujar sang prabhu, uduh anakku sang panca kumara, yan mangkana, kami angilekena kita. Irika ta sang para mantri kabeh, kapwa sumungsung sadateng sang panca kumara, pada awelas ri sira. Mojar sang prabhu mayasura, duh masku sang panca kumara, away sangsaya, ingke angilen ri kadatwan mami, munkari agesang yeki si mayasura, mangke kami makon ring tanda mantri kabeh, angatag pwe kang peka yoda, prasama rabdang sanjatam kita daran maraheng dalem puri, prayoda mami mengemit kiteng yawa, tumandang i sadatang sang hyang kala, arep mami amagut kasinga wikrama ne sang hyang kala, mangkana ling ira sang prabhu, tandwa tinuntun sang panca kumara, maraheng jero kadatwan, henengakena.

Tan dwa kinon de sang prabhu, anabeh teteg agung, saha rabdang sanjata, kinon angider i puri sang prabhu, kinon amagut satekan ira sang hyang kala. Amangke sampun ira sang panca kumara, angilen ring kadatwan ira sang prabhu mayasura.

Tucapa muwah bhatara kala, apan teka samaya sangketa nira nguni, ri tekaning dina, caniscara, kliwon, wayang, lumaris sang hyang kala, manangkil i bhatara guru, umungwakena waneng sangketa nira nguni. Ling bhatara siwa, lah menget kami sobayang ku kita laki, mangke kami asung nugraha, kaya pamuhun ta ri kami, anadah sang panca kumara, lah ruruhen den ta, apan yan uminggat sangkeng swarga, Manawa turun mareng mrecapada, irika baksan ta, apan aramih ana ring swarga, yan kita ingke amangan wang, mangkana ling bhatara guru. Dadya amisinggih sang hyang kala anembah amwit ri jeng bhatara guru.

Tucapa ri lampah sang hyang kala, tumurun mare mrecapada, irika bhatara guru, mangen angen kahaywan i putranira, amastu denya amanggih kadirgayusa.

Tucapa ri datang sang hyang kala aneng madyaloka, kahambung-hambung ne sang panca kumara, apan anang wijayamala, mara wonten ing bhumi Kretanagara, jumujug sira ng kana, kapanggih punang wong pada sregep anengen sanjata, wawang hyang kala matanya rikang wang agelar kabeh, boh kamung manusa kabeh, angapa don ta amanguna gelar, sangkep ing wara yuda, saha busana ning aperang, sang apa satrun ta warahen ta ku de mu kabeh, lamakane ngong weruha, mangkana patanya sang hyang kala. Mojar sang tinakwanan, kami kinon de sri maharaja, manglagana kamung kala, kinon amejahana kamung, dosanta anadah wang. Sumahur sang hyang kala, langgah ujarmu kamung manusa, wehana sang panca kumara, mula tatadahan ingong, agawe paran gumegeti sang panca kumara, mula baksana ning ngong, yan tan sawehan mu, masa kamung huripa den i ngong, sawur manuk kang prayoda kabeh, ah tan paweh nghulun, irika kroda sang hyang kala, pinupuh tang para yoda kabeh, rinebut sang hyang kala, dening prajurit eng Kretanagara, tan pangrat sengit sang hyang kala tiniban wara sanjata, malayu wadwa kabeh, sesaning mati, akweh atawankanin, rinujak de sang hyang kala, tan ana wani mulat ngaranya, ana umaturi sang prabhu, ryalah tang pekayoda, aperang lawan sang hyang kala, irika sang prabhu mahasura, gelis mantuk sakeng watangan, marahe dalem puri, mawuwus i sang panca kumara, kinen angilen sakahyun ira, mojaraken wadwa nira sampun alah, muwah ling sang prabhu, ri sang panca kumara, ndah mangke nghulun mamwat pejah, tumangguh i kita, tumandang i pamuk sang hyang kala, muliheng wiraloka. Mangkana pawekas sang prabhu mayasura, tucapa sang prabhu, atanding kadiran kamawan sang hyang kala, njorok jinorok, yan pira kunang swenira yuda, pejah sang prabhu tan pasara. Annuli angranjing sang hyang kala ri jero ning kadatwan, rinuru sang panca kumara, masowe nora kapangguh, dadi inambung de bhatara kala, wijayamala nira, cihna ni dewata, huryan i sampun mijil sang panca kumara, binuru nira muwah, dadi kapanggih ring marga agung, atawan tangis sumambe bhatara, tan dwa sinikep de bhatara kala, neher anela, tan katakana.

Tucapa bhatara siwa, rumenga pasambat I putra nira, sigra tumurun paren lawan bhatari sri, anglinggih I lembu lanang sweta warna, mijil saking ambara, irika bhatara guru, amastu sang hyang kala, umutah, lingira astu sang hyang kala umutah, dumaleg sang hyang kala, dadi mijil sang hyang panca kumara, malayu tan pamput-amputan, ilang tan pajamuga, kapanggih bhatara siwa akalihan lawan bhatari sri, anitihi lembu lanang sweta warna, lumaku tengah ngwe bener, kamantyan kroda nira sang hyang kala, arep anadah bapa ibu nira, umangang tutuknya kadi singha rodra, annuli mojar bhatara siwa, lingnira, ih aja kita anadah bapa ibunta. Ujar sang hyang kala, dah salah lampah bapa ibungku, asing wang lumaku-laku masa tengah ngwe bener, wenang tinadah mami, mangkana ling sang hyang kala. Mawuwus bhatara siwa, lah ya wenang kaya ling ta, nanghing yan kena den ta njepani cacangkriman mami, mangke bapanta ngawistarakena, yan kena denta, tadah bapa ibun ta, teka ning lembu ning hulun. Misinggih sang hyang kala, ling bhatara siwa, slokha;

Astapada sasti karno
Dwi srennggi sapta locanam
Catur buja trinabinca
Eka baga dwi purusah.

Maswe bhatara kala, umangen-angen lwir ing sapta locana, tan wruhnya ri soca ning kalpika kara sanunggal, lyan sangke rika, kena de nira anjepani tan dwa swe pitungka sang hyang kala, lawan bhatara siwa, anjapani cacangkriman sang bapa, yan amesem ri dalem ati swacita bhatara bhatari, ri kemengan sang hyang kala. Tan dumade, sayan lumingsir palaku sang hyang, wande bhatara kala manadah bhatara bhatari, apan ya alah acacangkriman de bhatara siwa, mur bhatara bhatari mulih eng siwapada muwah.

Tucapa bhatara kala, muwah inambung gandane, wijayamala hira sang panca kumara, binuru nira muwah, dadi ana wang anlesang lalang ring nadi, kari mabanda kalih, katon sang panca kumara, sumurup ri tengah ing alalang, tan dwa sinambut ikang alalang, linukar de nira, humesang sang panca kumara muwah ring doh, krodha bhatara kala, winastwan ikang wang aneles i alalang atali kalih, ujare, syapa jwa ngenceba alalang matali dwa, nora nuculan talinya lagi manunggal, astu wang mangkana mene katekeng jemah, tan pawali dadi janma muwah. I telah mangkana, muwah binuru sang panca kumara, katon angepep ri sor ing kalumpu, ri sornya, ana indan aking, sahang ikapinesel tan inuculan talinya, irika sumurup sang panca kumara annuli ginogo de bhatara kala, dadi meleca sang panca kumara, muwah malayu mareng doh, krodha sang hyang kala, tur amastu. Nyen jwa ngedang sahang boten jinenge, twara mbusana taline, astu tan dadi janma mwah.

Muwah kaburu sang panca kumara katon sumurup ri cangkem ing standila, muwah ginogo de bhatara kala, dadi meleca karirun, apan nora tinutupan rirunya, krodha bhatara kala, tur amastu. Nyen jwa mapunpun twara ngempetin rirune, wastu tan pandadi janma muwaah.

Mangke tucapa sampun sandekala, nora kapanggih sang panca kumara, binuru de nira. Dadi ana kapanggih, wang matukar lawan sanaknya, neher binaksa de sang hyang kala, tur winastu kang rat, syapa juga ingkang wang, marebat masa sandekala, wenang ya tinadah de ningong, mangkana tantu bhatara kala, muwah rinuruh sang panca kumara katekan ratri masa ning tengah wengi, ana wang dalang angwayang, nemonin wuku tumpek wayang, sang anama enpu leger ngwayang, sampun angarepakena wayang, saha juru redepnya, wus tinabeh, swara nira manis arum. Kancit datang bhatara kala, amuru sang panca kumara, anangis sang panca kumara, amelas arsa, ngasraya minta urip, les sumungkem ri pangkwaning sang dalang, dadi kagyat empu leger, tur angeling, duh syapa dewa kumureb ring kisapwan kune, ling sang tinanyan, hulun mangaran sang panca kumara, anakira bhatara guru, aminta urip ri sang pangempwan, nghulun maya tinadah de kaka ning hulun bhatara kala, sinung nugraha ri sang hyang kasuhun kidul, salwir ing wang aweton ri wuku wara wayang, hulun metu ring dina caniscara, kliwon, wara wayang, ya tika pangasraya mami ri sang pangempwan, angeling empu leger, duh masku awelas aku ri kita, hulun mangilwanen kita, sinambat sang panca kumara, sinurupaken ring lyang ing pring palawah ing redep, redep nga; gender. Tan kocapa empu leger muwah ngwayang, anutugaken palakwaning carite nguni. Sedeng ramya nikang wayang, jag dateng sang hyang kala, jumujug mareng banten, dahat lapa wlekang, tan dwa binaksa salanlaning babangkit kabeh, enti tanpasesa de nira, widi widana ning ngwayang, dadi katawurag sang angwidu, mwang juruning mradangga, teka ning wong anonton, pada andulu warna nira sang hyang kala, kadi trap ning raksasa ngawatara, ireng warnanya, bang rambutnya, muriring awrut-awrutan, socanya lwir teja ning wintang tumambaga, ageng aluhur pangadegnya, amaya-maya jati sira. Mojar mpu leger, agawe paran paduka bhatara kala, jag umangan pabanten ingsun, nguniweh during huwusan manira angwayang, ring endi mami ngamet widi-widana muwah, ling bhatara kala, wehen tadahan mami sang panca kumara, apan kita umungupaken ringke, ya do ning hulun umangan pabanten ta, kamu wong dala salah, sawur empu leger, ndiana wong maweh, yan during ana paminta, satrunta sang panca kumara ngasrayeng urip ri kami, yan ana paminta ta rumuhun, wenang kami paweh tan paweh, apan during ana pamintanta ri kami, jag baksa pabanten ing nghulun, bhatara kala salah, yan suluhin ring dharmasastra, pamutus ira batara manunguni, pasilihan pabantening hulun mangke, bhatara kala kahehan de ning hulun, kang abecik mangke, paduka bhatara asung nugraha ri pinaka nghulun, pakena ning jagat kabeh, denya wruha, pasampriti ning hulun kalawan kita, mene purwakanya, wang anawur hutang ri kita, salamlam ing pabangkit den agenep, salwir ing wang aweton ring wuku wara wayang, marya kita manadah iriya, yan Tanya manawur hutang ri kita, sakahyun ta bhatara kala, maka mimita, sanak ta sang panca kumara, kasampurna de bhatara kala, kawruhana de ning wang kabeh, unggwaken ring rerepi nugraha ta ri nghulun, kawruhana de ning wang kabeh teka delaha, wedaran ku sanakta sang panca kumara, away suma, winetwaken sang panca kumara de empu leger.

Irika somya wat ira bhatara kala, suka ambaksa sang panca kumara, sampun karena sojar ira empu leger, sangke jerone talawah, wenang maka pakretining jagat, masiheng salira nira, mur sang panca kumara mantukeng swargaloka, kari empu leger angucap-ucap lawan bhatara kala, duh bapa empu wong amangku dalang, wadu ngaran ta waneh, kawruhana de ning wang, kasuguhan ta amangku dalang ngaranta, kreta nuraga ki ring rat, maha budhi metri karuna swabhawanta ri rat kabeh, maka purwaka sakak mami, sampritan ta ri nghulun, masinggih mami sawuwusta, pagehakena kita amangku dharma pawayangan. Nityasa mengeta kita ri kami, wenang kita nibaken panglukatan ira empu leger katekeng jemah, iri pangabantenya nimitanya kadi dangu.

Iti pabanten panglukatan mpu leger, lwirnya; angadekakena sanggar tutuan, munggah suci 2, soroh, genep salamlam ing banten suci kadi dangu, ring sornya, pabangkit asoroh, genep saruntutan ing pabangkit kadi dangu, ma arta 4500. muwah caru sor ning sanggar tutuan, sata manca warna, olah anut urip kadi dangu, walulangnya laying-layang, seganya anut urip amanca desa. Malih banten penebasan sang aweton, angadekaken lahapan mabucu tiga, munggah suci asoroh genep, maulam itik mabe tutu genep salamlam ing suci kadi dangu, sasalah arta 1700, muwah bantene ri sornya, penek putih 5, iwaknya sata putih winangun urip. Muwah sanggah cukcuk 2, genahang ring tangun-tangun kelire, malamak magantung-gantungan, munggah banten tumpeng pada madanan, kembang pahyas, lenga wangi burat wangi, sarnanya sakabwatan.

Muwah banten sang mangawayang, suci 1, saruntutan ipun genep kadi dangu, iwaknya itik mabe tutu, saha pula gembal, masekar taman, pajegan 1, canang pangkon, daksina sarwa 4, m arta 500, peras panjeneng, segehan agung. Wadah tirta panglukatan sang empu leger, sangku suda-mala, matatakan beras, benang, arta 225, mwang sekar mawarna 11 warna, mwang rwi-rwi, samsam bija kuning, telas.

Tucapa mangke bhatara kala, agendu rasa, kalawan empu leger. Ling empu leger, pukulun paduka bhatara kala, mangke yatika bantene anggen manira, panyampurna krodha bhatara ri anten ta, sang anama sang hyang panca kumara, pinaka panyuda mala geleng bhatara, muwah teka ring delaha, yan ana rare metu ring wuku wara wayang, yan tan ana waline, banten pamukum jiwa ri bhatara, mawali dening panglukatan empu leger, yan tan mangkana, mangka wenang hyun bhatara, anibani danda, anggeringi adyapi tinadah de bhatara, akahyun ta wenang, anangkaleni, winastun ta, tan pandadi janma muwah, atmanya dadi byu kahikik, tumuwuh tengah ing alas. Kunang wange yan sampun malukat ring wayang, de ning panglukatan empu leger, away bhatara anangkaleni, mwang anadah, mangkana basamane empu leger ri jeng bhatara kala.

Masinggih bhatara kala, mojar bhatara kala muwah, lah ya empu dalang, I wruha pwa kita, yan ana wang malaku tengah ngwe bener, lumasa sandekala, lungha masa ning tengah wengi, ika wenang ngong anadah, pinaka bela ning hulun, panugraha nira hyang kasuhun kidul, mangkana ling bhatara kala, mawuwus empu dalang, sakaharep de bhatara pukulun. Telas mangkana nubaya hitan ira sang rwa, mur bhatara kala, mulih ing stana nira nguni, empu leger huwus angringgit, wong kabeh pada mulih kuwu nira sowang-sowang. Telas. Iti kalapurana.
Dipun pethik saking bundel lontar kagunganipun Bapak Wongso Bojro

Jumat, 11 November 2016

Lontar Kutara Kanda Dewa Bangsul

Om Awighnam Asthu Namo Sidyam.

Ithi wwit hana ingaranan Pura Pucak Padang Dawa.


Rikaswen risampun tumedunia Hyang Putranjaya papareng lawan Hyang Dewi Danuh ing Benoa Bangsul , humenget ta sira Bhatara Guru ring nanak ira kang maka rwa, rimangkana tumedun ta sira Hyang Pasupati, juga, nga, Hyang Bhatara Guru, wit sangkan ing sira wawu menget ri sahananing pajantos lawan putran ira kang, nga, Hyang Putranjaya mwang Dewi Danuh ing Dangu.


Rimangkana pranagata ta sira ataki-taki rumegep ikang yoga mandadya agunging ambek mwah maha agung bodinya, agya ta sira anaruju mareng Gunung Mahameru, kang puncak ira ingaranan gunung Mas Mapucak Manik. Rimangkana mawetu sasoran ira mangupak pucaking gunung ika ring madyana, saha saluhuring madya malih kaparo kalih, ika katampa dening lepah-lepahnira, kang sebagi ika katampa mareng tangan kiwa, mwah sebagiania katampa dening tangan tengen, wus iku katampa mareng karo tangan kiwa lawan tengen, agya ta sira umiber mareng akasa, selameng ira ring awan, umiber jumujug ta sira mareng Bangsul.


Riwus ta sira tumiha mareng wewengan , mareng luhuring Bangsul, agya ta sira umiber andulu resmaning tangan nira kang manampa gunung ika, wetnia lepaning kang mageng ring tangan kiwa, lepaning puncak gunung ika ingaranan Pucak Manik katampa dening tangan tengen , ika sangkania sira umiber mandulu tangan kiwa, agya kapinuter denira gunung ika, ingaranan uttarayana , wetning puteran ika hana ring akasa, matangnia paputeran metemahang gelgel gempung masimburan, matemahan sinambur ira mareng pratiwi. mangdadi katahing bukit, nga, Uluwatu, Batukaru, Gunung Kembar, ika ingaranan Gunung Lempuyang Bukit Penyu, kang pinih mageng, ingaranan Gunung Tampud, mwah kang pinih mageng gumparania ingaranan Gunung Tapis, wetning kang gunung agung, gunung ika ing Bangsul saking ika ingaranan Gunung Agung. Malih wetning ika pinih mobot denira saking iki ingaranan Gunung Tohlangkir.


Pucuk kang Gunung Mas Mapucak Manik mangdadya Gunung Agung, mwang sasornia mangdadya gunung mwang bukit lwirnya : Gunung Tasehi, kulonia Gunung Mangu, kulonia Gunung Silangjana, kulonia Gunung Beratan, kulonia Gunung Batukaru, kulonia Gunung Nagaloka, kulonia Gunung Pulaki, mangidul wetan saking ika hana gunung Pucak Sangkur, Bukit Rangda, Trate Bang, mangetania hana Pucak Padang Dawa, mwah ikang pasisir kidul hana gunung Andakasa, hana Bukit Uluwatu, mangetan saking ika hana Gunung Byaha, hana bias Muntig ikang mareng Purwa hana Gunung Lempuyang, mangalor saka rika hana Gunung Sraya.


Samangkana prasama dayaning acala kasumimpa mareng Bangsul, tocapa rilamania Bhatara Guru kang alungguh ring Candi Pura Sada kang maka wit jagat Bangsul kapertama, mangke kawinuhus malih Kawangsul turunan ira Hyang Pura Sada, sira mangreka jagat ring Banoa Asya, kang ingaranan Bhatara Mangga Puspa, sira agung tan sepira, kaya gunung tur apanjang alingga ring tengahing segara, ngawetuaken putra sawiji sabaga sira kaya sang yayah, agungira tan sapira, tanhana nyameng pada adeg aluhur, kaya sebagan nira Hyang leluhur, doning mangkana sira kahaweh aran, nga, ta sira Dewa Gede kebo Iwa rimangkana Dewa Gede Kebo Iwa kahinadeg aken pajenengan ring Bangsul, riwus sira angadeg pajenengan sira ingaranan Sanghyang Sinuhun Kudul.

Selamen nira angadeg pajenengan ring Bangsul, sira akahyangan ring Bukit Uluwatu, selamen nira ingkana, tocapa sira angamet prameswari, saking putran nira Bhatara ring Bukit Byaha, kang apanengeran Dewi Ayu Mas, riwus ta sira aprameswari, angadeg pajenengan ingaranan Raja Sinuhun Kidul, prasama den prameswarin ira kang, nga, Dewi Ayu Mas.

Hyang Sinuhun Kidul juga kaginucap Bhatara Gede Sakti, rimangkana wenang kaweruha denta lingganing Bhatara, nga, lwirrnya :

1.      Duk karia jejaka, nga, sira Ki Taruna Bali.

2.      Duknia angadeg pajenengann sira ngaran Sanghyang Sinuhun Kidul

3.      Duknia mamundut tattwa usadha mwang tattwa kadyatmikan, nga, sira Bhatara Gede Sakti Ngwa Rat;

4.  Duknia mamundut tattwa usadha mwang tattwa kadyatmikan,papareng sira Bhatara Cakru, Bhagawan Mangga Puspa, Mpu Siwa Sagata,jumujug ring Ukir Gumang, nga, Sira Bhatara Gede Gumang;

5.      Duknia manunggal lawan Bhatara Kala alingga ring Bale Agung, nga, Bhatara Gede Sakti.

6.      Duk sira angerencana ring Banua Bangsul, nga, sira Dewa Gede Kebo Iwa;

7.     Dunia sira lumaka mamundfut sampir magelang kana, ,aselimpet kiwa tengen, nga, Bhatara Guru;

8.    Duk sira mamundut sulambeng manggawe linggih tirtha, nga, tirtha telaga waja, tirtha Bhima, tirtha wahyu, tirtha sudamala, tirtha erawang ( er bang ), tirtha mambar-mambur, tirtha sapuh jagat, tirtha pasupati, tirtha pari mampeh, tirtha bungkah, lan tirtha sampian mas, duking mangkana sira maharani Bhatara Amumbeng Rat, angawe satungkebing Bhuwana Mandala Dwipa ring Bangsul.


Saking ika hana mawuwuh pangartikaning wong Bangsul, nga, Bali, agya sira anggawa pangartika umanggehaken lingganing Bhatara mwah Bhatari ring Bangsul makabehan, kang akahyangan ring Bali.Saking ithi krananing wong ing Bangsul arsa cita nira angelakonin tattwa mwang usadha, nga. Saking ithi salami-laminia kumanggehaken pangartikania, matemahan ya sayan kalimakaken pangartikania ing tattwa adnyana, matangnia sidha ya anambenin gering kang kawetu olih kawinayaning Dhurga.


Rimangkana hana pawuwuh saking Hyunira Bhatara Siwa, agya amanggehaken Bhatara-Bhatari ing Bangsul, mangda arsa angaweh kasidi adnyananing manusarikala ya kaparag dening kawinayan ikang Dhurga.Ika juga matangnia ikang mandadi sidhi adnyana, anambanin sahananin gering mwang angelaku aken pangalpika ring Bhatara Bhatari.


Saking ika wijil kang, nga, manusa sakti kang prasama angolihaken panugrahan nira Sanghyang Widhi, mwah sira mawetu kadepa manampa lingganira Bhatara Dhurga, mwah I Calonarang, I Anggrek Bulan ika, saha kadepa juga sira manusa manampa cittaning balanikang Dhurga ika sadaya, mangda ta sira tan langgya ngawetuaken gering sasab merana amati-mati manusa mwah kahanan kang sarwa ta mitah ika sedaya , ika matangnya tan keneng winilang makatahan ing kang parhyangan mwah ing Bangsul.


Wakyeng kang kata pucuk  kang gunung Mapucak Manik , kang mandaya Gunung Agung lan sasoranya mangdadya gunung mwang Bukit, lwirnya : Gunung Tesahi, kulonia Gunung Pangelengan, Gunung Mangu, Gunung Silangjana, Gunung Beratan, Gunung Watukaru, Gunung Nagaloka, Gunung Pulaki, Gunung Bukit Sangkur, Bukit Rangda, Trate Bang, Pucak Padang Dawa, Gunung Andakasa, Bukit Uluwatu, Gunung Byaha, Byas Muntig, Gunung Lempuyang, Gunung Sraya, hana rimasaning, dina : wa, ka, Merakih, Ca, Waisaka, Kreshna Paksa, Pah Candra, Teng Bhumi, Isaka Eka tang Bhumi. Rimangke kawinuwus denira Bhatara Gede Sakti, wus ika canaritaaken malih kawinuwusing jagat kang kaparag denikang Dhurga Kalika Jotisrana, Rimangkana sira Bhatara Gede Sakti Ngawa Rat, pranagata sira ngerangsuk Buddha Berawa Berupa Barongn agya sira lumaku mangulon, jumujug mareng Pucak Padang Dawa, rimangkana sira katemu lawan Hyang Welaka, nga, warnanira cemengatungtung bang, rambut kriting asemu bang, sangjatanira Pedang Dangstra, sira ring sahanan sakti, sira manggawe sakti, mwah sarwa kekasuban, ika matangnia bala upatanira Bhatara ring Pucak Padang Dawa, arupa Barong Rendet, Barong Landung, Barong Bangkal, sira maraga dewaning sarwa unen-unen, topeng, baris, sira umanggehaken sahananing usadha, mwang sira maraga balyan, sira maraga guruning unen-unen.                                                                                                                                                                 

Matangnia yan sira arsana ika kalingga aken ring pratima ring Bali Tengah, ika juga matangnia sahananing pratima ring Bali Tengahan nga, Barong kahasa mangke.Mwah rimangkana  juga genahing sahanan taksu, sira maraga dewaning taksun balyan, taksun balyan konteng, engeng, mwang sira maraga dewaning balyan ketakson ring sahanan genah ring Bangsul. Ika matangnia ring negara karma Bali tengahan, yen rikaling rikaling desa kasanggraha dening kawinayan ikang Dhurga Kala Joti Srana, nira kahinaturaken tedun mareng catus pata, nga, pempatan kahinaturaken  laba sejangkepnia, tan lian sira juga   manunggal ring Bhatara Gede Sakti, rikalaning mangkana, matangnia ruwus sira kahaci ring catus pata ika, metemahan awalik ikang sarwa dhurjana mwang gering ika sedaya. Ika kawinayan nira Bhatara gede Sakti Ngwe Rat  ring Pucak Padang Dawa, prasama lawan Bhuta kalanira makabehan. Iki balanira ring Pucak Padang Dawa kang angamel dening Bhatara Hyang Jaya Netra kang alungguh haneng giri watukaru lwirnya  :

1.      Sang Bhuta Waktra                                   9.   Sang Bhuta Bhukti

2.      Sang Bhuta Suruh                                     10. Sang Bhuta Reyek

3.      Sang Bhuta Widara                                   11. Sang Bhuta Sunia

4.      Sang Bhuta Wiranti                                  12. Sang Bhuta Neres

5.      Sang Bhuta Raja                                       13. Sang Bhuta Maya

6.      Sang Bhuta Barong                                   14. Sang Bhuta Uluwatu

7.      Sang Bhuta Cintya                                    15. Sang Bhuta Wadhu

8.      Sang Bhuta Bangkung                              16. Sang Bhuta Welas

Riwus mangkana manih hana kahyangan kang kawinuwus denira Bhatara Gede Sakti, riwus kramaning bhakti kawinuhuna denira Bhatara gede Sakti, malih hana wacananira mareng kahanan ikang kahyangan – kahyangan ika sadaya, lwirnya  :


1.   Hyanging Bhatara kang alunggih ring Giri Karang, nga, nira Bhatara Hyang Gni Jaya, bang warnanira, prerainya ajimbat, weni, mwah caksunia sweta, sira maraga dewaning wong atani, ing sawah mwang tegal pabyanan.

2.   Hyanging Bhatara kang alungguh ring Batuhyang, nga, Hyang Sadimaya, warnanira acemeng, weni ireng kriting, caksu sweta, sangjatanira angina, sira anggawe sangjata pangan, mwah sahanan sangjata kang kahapti ring pura-pura, lwirnya : tumbak, pangawin, lan cendekan.

3.   Hyanging Bhatara kang alingga ring Watukaru, nga, Hyang Jayanetra, warnania hening jenar, kaya warnaning emas, weni halus kriting, irung leteng, saksunia mandeling bhiru sabaga, mwah hening kaya caksuning paksi jengkung, sangjatania panah sira mangdadi dewaning tegal, kang tan wenang tinanduran.

4.   Hyanging ring Ujung Karangsem, nga, Hyang Jaya Niscaya, sira juga ngaran Hyang Manik Galba, warnania sweta, weninia halus ireng jenget, netrania adem areng, sangjatanira keris.


Mangkana kahyangan kang kawinuwus denira Bhatara Gede Sakti Ngwa Rat, kang alungguh mareng Pucak Padang Dawa.


Sumber  : Kutara Kandha Purana Dewa Bangsul Pura Sada, aslinya tersimpan di Pura Tuluk Biyu Batur Kintamani, atau juga disebut : Sarining Manik Pura Tuluk Biyu, Batur Kintamani Bangli, berupa Tambra Prasasti.


                                                                                     PLPPD, 16 Januari 1987

Kerauhan




Rabu, 19 Oktober 2016

Pasupati

ATUR PIUNING 
Redite Pon Tambir, 30 Oktober 2016 Pralingga / Tapakan Ida Bhatara ring Siangan Gianyar 
Nunas Pasupati di Kahyangan Luhur Pucak Padang Dawa, galah masa/dauh 24.00 wita.

Notice :
Today Sunday, October 30, 2016 the personification of God from the village of Gianyar Bali Siangan would beg grace in Pura Luhur Pucak Padang Dawa 12.00 a night.


 contact accommodation :
http://desabanglitabanan.blogspot.co.id

Ngiring subhakti ring Ida Sanghyang Widi.