Om Awighnam Asthu
Namo Sidyam.
Ithi wwit hana ingaranan Pura Pucak Padang Dawa.
Rikaswen risampun tumedunia Hyang Putranjaya papareng lawan
Hyang Dewi Danuh ing Benoa Bangsul , humenget ta sira Bhatara Guru ring nanak
ira kang maka rwa, rimangkana tumedun ta sira Hyang Pasupati, juga, nga, Hyang
Bhatara Guru, wit sangkan ing sira wawu menget ri sahananing pajantos lawan
putran ira kang, nga, Hyang Putranjaya mwang Dewi Danuh ing Dangu.
Rimangkana pranagata ta sira ataki-taki rumegep ikang yoga
mandadya agunging ambek mwah maha agung bodinya, agya ta sira anaruju mareng
Gunung Mahameru, kang puncak ira ingaranan gunung Mas Mapucak Manik. Rimangkana
mawetu sasoran ira mangupak pucaking gunung ika ring madyana, saha saluhuring
madya malih kaparo kalih, ika katampa dening lepah-lepahnira, kang sebagi ika
katampa mareng tangan kiwa, mwah sebagiania katampa dening tangan tengen, wus
iku katampa mareng karo tangan kiwa lawan tengen, agya ta sira umiber mareng
akasa, selameng ira ring awan, umiber jumujug ta sira mareng Bangsul.
Riwus ta sira tumiha mareng wewengan , mareng luhuring
Bangsul, agya ta sira umiber andulu resmaning tangan nira kang manampa gunung
ika, wetnia lepaning kang mageng ring tangan kiwa, lepaning puncak gunung ika
ingaranan Pucak Manik katampa dening tangan tengen , ika sangkania sira umiber
mandulu tangan kiwa, agya kapinuter denira gunung ika, ingaranan uttarayana ,
wetning puteran ika hana ring akasa, matangnia paputeran metemahang gelgel
gempung masimburan, matemahan sinambur ira mareng pratiwi. mangdadi katahing
bukit, nga, Uluwatu, Batukaru, Gunung Kembar, ika ingaranan Gunung Lempuyang
Bukit Penyu, kang pinih mageng, ingaranan Gunung Tampud, mwah kang pinih mageng
gumparania ingaranan Gunung Tapis, wetning kang gunung agung, gunung ika ing
Bangsul saking ika ingaranan Gunung Agung. Malih wetning ika pinih mobot denira
saking iki ingaranan Gunung Tohlangkir.
Pucuk kang Gunung Mas Mapucak Manik mangdadya Gunung Agung,
mwang sasornia mangdadya gunung mwang bukit lwirnya : Gunung Tasehi, kulonia
Gunung Mangu, kulonia Gunung Silangjana, kulonia Gunung Beratan, kulonia Gunung
Batukaru, kulonia Gunung Nagaloka, kulonia Gunung Pulaki, mangidul wetan saking
ika hana gunung Pucak Sangkur, Bukit Rangda, Trate Bang, mangetania hana Pucak
Padang Dawa, mwah ikang pasisir kidul hana gunung Andakasa, hana
Bukit Uluwatu, mangetan saking ika hana Gunung Byaha, hana bias Muntig ikang
mareng Purwa hana Gunung Lempuyang, mangalor saka rika hana Gunung Sraya.
Samangkana prasama dayaning acala kasumimpa mareng Bangsul,
tocapa rilamania Bhatara Guru kang alungguh ring Candi Pura Sada kang maka wit
jagat Bangsul kapertama, mangke kawinuhus malih Kawangsul turunan ira Hyang
Pura Sada, sira mangreka jagat ring Banoa Asya, kang ingaranan Bhatara Mangga
Puspa, sira agung tan sepira, kaya gunung tur apanjang alingga ring tengahing
segara, ngawetuaken putra sawiji sabaga sira kaya sang yayah, agungira tan
sapira, tanhana nyameng pada adeg aluhur, kaya sebagan nira Hyang leluhur,
doning mangkana sira kahaweh aran, nga, ta sira Dewa Gede kebo Iwa rimangkana
Dewa Gede Kebo Iwa kahinadeg aken pajenengan ring Bangsul, riwus sira angadeg
pajenengan sira ingaranan Sanghyang Sinuhun Kudul.
Selamen nira angadeg pajenengan ring Bangsul, sira
akahyangan ring Bukit Uluwatu, selamen nira ingkana, tocapa sira angamet
prameswari, saking putran nira Bhatara ring Kukit Byaha, kang apanengeran Dewi
Ayu Mas, riwus ta sira aprameswari, angadeg pajenengan ingaranan Raja Sinuhun
Kidul, prasama den prameswarin ira kang, nga, Dewi Ayu Mas.
Hyang Sinuhun Kidul juga kaginucap Bhatara Gede Sakti,
rimangkana wenang kaweruha denta lingganing Bhatara, nga, lwirrnya :
1.
Duk karia jejaka, nga,
sira Ki Taruna Bali.
2.
Duknia angadeg
pajenengann sira ngaran Sanghyang Sinuhun Kidul
3.
Duknia mamundut tattwa
usadha mwang tattwa kadyatmikan, nga, sira Bhatara Gede Sakti Ngwa Rat;
4. Duknia mamundut tattwa
usadha mwang tattwa kadyatmikan,papareng sira Bhatara Cakru, Bhagawan Mangga
Puspa, Mpu Siwa Sagata,jumujug ring Ukir Gumang, nga, Sira Bhatara Gede Gumang;
5.
Duknia manunggal lawan
Bhatara Kala alingga ring Bale Agung, nga, Bhatara Gede Sakti.
6.
Duk sira angerencana
ring Banua Bangsul, nga, sira Dewa Gede Kebo Iwa;
7. Dunia sira lumaka
mamundfut sampir magelang kana, ,aselimpet kiwa tengen, nga, Bhatara Guru;
8. Duk sira mamundut
sulambeng manggawe linggih tirtha, nga, tirtha telaga waja, tirtha Bhima,
tirtha wahyu, tirtha sudamala, tirtha erawang ( er bang ), tirtha
mambar-mambur, tirtha sapuh jagat, tirtha pasupati, tirtha pari mampeh, tirtha
bungkah, lan tirtha sampian mas, duking mangkana sira maharani Bhatara Amumbeng
Rat, angawe satungkebing Bhuwana Mandala Dwipa ring Bangsul.
Saking ika hana mawuwuh pangartikaning wong Bangsul, nga, Bali, agya sira anggawa pangartika umanggehaken
lingganing Bhatara mwah Bhatari ring Bangsul makabehan, kang akahyangan ring
Bali.Saking ithi krananing wong ing Bangsul arsa cita nira angelakonin tattwa
mwang usadha, nga. Saking ithi salami-laminia kumanggehaken pangartikania,
matemahan ya sayan kalimakaken pangartikania ing tattwa adnyana, matangnia
sidha ya anambenin gering kang kawetu olih kawinayaning Dhurga.
Rimangkana hana pawuwuh saking Hyunira Bhatara Siwa, agya
amanggehaken Bhatara-Bhatari ing Bangsul, mangda arsa angaweh kasidi
adnyananing manusarikala ya kaparag dening kawinayan ikang Dhurga.Ika juga
matangnia ikang mandadi sidhi adnyana, anambanin sahananin gering mwang
angelaku aken pangalpika ring Bhatara Bhatari.
Saking ika wijil kang, nga, manusa sakti kang prasama
angolihaken panugrahan nira Sanghyang Widhi, mwah sira mawetu kadepa manampa
lingganira Bhatara Dhurga, mwah I Calonarang, I Anggrek Bulan ika, saha kadepa
juga sira manusa manampa cittaning balanikang Dhurga ika sadaya, mangda ta sira
tan langgya ngawetuaken gering sasab merana amati-mati manusa mwah kahanan kang
sarwa ta mitah ika sedaya , ika matangnya tan keneng winilang makatahan ing
kang parhyangan mwah ing Bangsul.
Wakyeng kang kata pucuk
kang gunung Mapucak Manik , kang mandaya Gunung Agung lan sasoranya
mangdadya gunung mwang Bukit, lwirnya : Gunung Tesahi, kulonia Gunung
Pangelengan, Gunung Mangu, Gunung Silangjana, Gunung Beratan, Gunung Watukaru,
Gunung Nagaloka, Gunung Pulaki, Gunung Bukit Sangkur, Bukit Rangda, Trate Bang,
Pucak Padang Dawa, Gunung Andakasa, Bukit Uluwatu, Gunung Byaha, Byas Muntig,
Gunung Lempuyang, Gunung Sraya, hana rimasaning, dina : wa, ka, Merakih, Ca,
Waisaka, Kreshna Paksa, Pah Candra, Teng Bhumi, Isaka Eka tang Bhumi. Rimangke
kawinuwus denira Bhatara Gede Sakti, wus ika canaritaaken malih kawinuwusing jagat
kang kaparag denikang Dhurga Kalika Jotisrana, Rimangkana sira Bhatara Gede
Sakti Ngawa Rat, pranagata sira ngerangsuk Buddha Berawa Berupa Barongn agya
sira lumaku mangulon, jumujug mareng Pucak Padang Dawa, rimangkana sira katemu
lawan Hyang Welaka, nga, warnanira cemengatungtung bang, rambut kriting asemu
bang, sangjatanira Pedang Dangstra, sira ring sahanan sakti, sira manggawe
sakti, mwah sarwa kekasuban, ika matangnia bala upatanira Bhatara ring Pucak
Padang Dawa, arupa Barong Rendet, Barong Landung, Barong Bangkal, sira maraga
dewaning sarwa unen-unen, topeng, baris, sira umanggehaken sahananing usadha,
mwang sira maraga balyan, sira maraga guruning unen-unen.
Matangnia yan sira arsana ika kalingga aken ring pratima
ring Bali Tengah, ika juga matangnia sahananing pratima ring Bali Tengahan nga,
Barong kahasa mangke.Mwah rimangkana
juga genahing sahanan taksu, sira maraga dewaning taksun balyan, taksun
balyan konteng, engeng, mwang sira maraga dewaning balyan ketakson ring sahanan
genah ring Bangsul. Ika matangnia ring negara karma Bali tengahan, yen rikaling
rikaling desa kasanggraha dening kawinayan ikang Dhurga Kala Joti Srana, nira
kahinaturaken tedun mareng catus pata, nga, pempatan kahinaturaken laba sejangkepnia, tan lian sira juga manunggal ring Bhatara Gede Sakti,
rikalaning mangkana, matangnia ruwus sira kahaci ring catus pata ika, metemahan
awalik ikang sarwa dhurjana mwang gering ika sedaya. Ika kawinayan nira Bhatara gede Sakti Ngwe Rat ring Pucak Padang Dawa, prasama lawan Bhuta
kalanira makabehan. Iki balanira ring Pucak Padang Dawa kang angamel dening
Bhatara Hyang Jaya Netra kang alungguh haneng giri watukaru lwirnya :
1.
Sang Bhuta Waktra 9. Sang Bhuta Bhukti
2.
Sang Bhuta Suruh 10. Sang
Bhuta Reyek
3.
Sang Bhuta Widara 11. Sang
Bhuta Sunia
4.
Sang Bhuta Wiranti 12. Sang Bhuta
Neres
5.
Sang Bhuta Raja 13. Sang
Bhuta Maya
6.
Sang Bhuta Barong 14. Sang
Bhuta Uluwatu
7.
Sang Bhuta Cintya 15. Sang
Bhuta Wadhu
8.
Sang Bhuta Bangkung 16. Sang Bhuta
Welas
Riwus mangkana manih hana kahyangan kang kawinuwus denira
Bhatara Gede Sakti, riwus kramaning bhakti kawinuhuna denira Bhatara gede
Sakti, malih hana wacananira mareng kahanan ikang kahyangan – kahyangan ika
sadaya, lwirnya :
1. Hyanging Bhatara kang
alunggih ring Giri Karang, nga, nira Bhatara Hyang Gni Jaya, bang warnanira,
prerainya ajimbat, weni, mwah caksunia sweta, sira maraga dewaning wong atani,
ing sawah mwang tegal pabyanan.
2. Hyanging Bhatara kang
alungguh ring Batuhyang, nga, Hyang Sadimaya, warnanira acemeng, weni ireng
kriting, caksu sweta, sangjatanira angina, sira anggawe sangjata pangan, mwah
sahanan sangjata kang kahapti ring pura-pura, lwirnya : tumbak, pangawin, lan
cendekan.
3. Hyanging Bhatara kang
alingga ring Watukaru, nga, Hyang Jayanetra, warnania hening jenar, kaya
warnaning emas, weni halus kriting, irung leteng, saksunia mandeling bhiru
sabaga, mwah hening kaya caksuning paksi jengkung, sangjatania panah sira
mangdadi dewaning tegal, kang tan wenang tinanduran.
4. Hyanging ring Ujung
Karangsem, nga, Hyang Jaya Niscaya, sira juga ngaran Hyang Manik Galba,
warnania sweta, weninia halus ireng jenget, netrania adem areng, sangjatanira
keris.
Mangkana kahyangan kang kawinuwus denira Bhatara Gede Sakti
Ngwa Rat, kang alungguh mareng Pucak Padang Dawa.
Sumber : Kutara Kandha
Purana Dewa Bangsul Pura Sada, aslinya tersimpan di Pura Tuluk Biyu Batur
Kintamani, atau juga disebut : Sarining Manik Pura Tuluk Biyu, Batur Kintamani
Bangli, berupa Tambra Prasasti.
Bangli, 16 Januari 1987
Tidak ada komentar:
Posting Komentar